यांच्या प्रेमापुढे धर्म ही हारला

    कॉलेज जीवनात हमखास प्रत्येक मुलाच्या आयुष्यात एखादी राजकुमारी येते तर मुलीच्या जीवनात एखादा राजकुमार येतो. धाडसी असणारे मग आपले प्रेम व्यक्त करतात आणि सुखी जीवनाची स्वप्नं रंगवू लागतात. आयुष्यभर साथ देण्याची शपथ घेतली जाते. पण फारच कमी प्रेम प्रकरणे यशस्वी होतात. कारण घरचा विरोध हे सगळ्यात मोठं कारण असतं.  बहुतेक प्रेम प्रकरणात मुलगा, मुलगी वेगळ्या जातीची, वेगळ्या धर्माची असतात. प्रेम करताना काहीच वाटत नाही. प्रेम करताना जात, धर्म आडवा येत नाही. (कारण प्रेम आंधळं असतं. ) पण निभावण्याच्या वेळेस मात्र असंख्य अडचणी येतात.  जातीत, धर्मात प्रेम झालं तर अडचणी फक्त कमी असतात. जर प्रेम प्रकरण हे हिंदू मुस्लिम धर्मातील मुला- मुलीत असेल तर ? ते यशस्वी होण्याची शक्यता फारच कमी. कारण आपलं घर, समाज हे मान्य करायला तयार नसतो. कुटुंब,समाज प्रसंगी जीवावरही उठतो.
      पण सोलापुरातील एक यशस्वी झालेली प्रेम कहाणी आहे. हिंदू धर्मातील मुलगी आणि मुस्लिम धर्मातील मुलगा. यांनी प्रेम केलं. आणि ते यशस्वीही केलं. सामान्यतः प्रेमात लोक बिघडतात. पण हे हे असं जोडपं आहे जे प्रेमात घडलं . आपलं करियर त्यांनी आधी घडवलं. १० वर्षांपासून त्यांचं एकमेकांवर प्रेम आहे. आणि काहीच दिवसापूर्वी ते दोघे विवाहबद्धही झाले. या विवाह प्रसंगी सा. बहुजन आवाजचे  उपसंपादक बुद्धजय भालशंकर उपस्थित होते. त्यांनी या प्रेमवीरांची कहाणी जाणून घेतली. अतिशय संघर्षमय आणि प्रेरणादायी अशी ही कहाणी आहे. 
                                                                         *ओळख*

      इम्रान शेख (पोलीस उपनिरीक्षक, सध्या कार्यरत मुंबई) आणि छाया यांची ही कहाणी आहे. दोघेही महाविद्यालयीन शिक्षण घेत होते.   इम्रान दिसायला राजकुमारच. शरीरयष्टी दिमाखदार. बोलणंही समजूतदारणाच. २६ जानेवारी २००६ रोजी मित्राच्या  शेतात हुरडा खायला गेल्यावर त्यांची ओळख झाली. खरं  तर पहिल्याच भेटीत त्यांचं  कडाक्याचं भांडण झालं. पण त्यानंतर भांडणाचं रूपांतर मैत्रीत आणि मैत्रीचं रूपांतर प्रेमात झालं.

  
                                                                               *संघर्ष*

        इम्रान यांचे वडील इम्रान १० वी मधे असताना वारले. त्यामुळे आईवर सगळी जवाबदारी आली. आईची जुनी १० वी झाली. शिक्षणामुळे विचारात एक समंजसपणा आला.  त्यामुळे इम्रानच्या पाठीशी त्या उभ्या राहिल्या. तुला मुलगी पसंद आहे. तू खूष राहणार असशील तर मला काहीच अडचण नाही. ती मुलगी कोणत्या जातीची कोणत्या धर्माची आहे याच्याशी मला देणे घेणे आहे. वडिलांनंतर इम्रान वरही जवाबदारी होतीच. त्यामुळेच २००७ साली पदवी मिळताच रेल्वे मध्ये नोकरी मिळवली. गुजरात मध्ये ट्रेनिंग झालं . आणि सोलापुरातच मग काम सुरु झाले. मुंबईला कामानिमित्त सारखं येणं जाणं सुरु झालं. छायाचाही संघर्ष सुरु होता. सोलापुरातील अनेक दुकानात काम केले. मग ते कापडाचे असो, घड्याळाचे  किंवा कॅमेऱ्याचे दुकान. रोज सायकलवरून हेलपाटे मारावे लागायचे.
             
                                                                          * प्रेमात (बि) घडले*

PSI Imran Shaikh

         छायाची बुद्धिमत्ता चांगली आहे हे इम्रानला माहित होते त्यामुळे मग त्याने तिच्या मागे स्पर्धा परीक्षा करण्याचा हट्ट धरला आणि मग दोघांनीही तयारी सुरु केली. २०११ मध्ये छाया तलाठी झाली. यामध्ये इम्रानची मोलाची मदत झाली. कष्ट आणि योग्य दिशेने अभ्यास केल्यास स्पर्धा परीक्षेत यश मिळते याची खात्री दोघांना आता झाली होती. त्यामुळे छायाने इम्रानच्या पाठीमागे एम. पी. एस. सी. करण्याचा हट्ट धरला. इम्रानने  एम. पी. एस. सी.  मधून अधिकारी व्हावे अशी तिची इच्छा होती. त्यासाठी तिने इम्रानला प्रोत्साहीत केले. २००७ ला पदवी पूर्ण होऊन ४ वर्षाचा खंड पडला असतानाही मग इम्रानने २०११ साली एम. पी. एस. सी.चा अभ्यास सुरु केला. १६ -१६ तास इम्रान अभ्यासिकेमध्ये बसू लागला. छाया पेक्षा माझी बुद्धिमत्ता कमी आहे पण मी खूप कष्ट घेऊ शकतो आणि हाच आपला प्लस पॉईंट आहे हे इम्रानला जाणवले. आणि स्वतःला झोकून देऊन अभ्यास सुरु ठेवला. २०१२ साली विक्रीकर निरीक्षक, पोलीस उपनिरीक्षक, मंत्रालय सहायक या पदांच्या  सर्व पूर्व परीक्षा पास होऊन इम्रानने मुख्य परीक्षाही दिल्या. परंतु लवकर यश देते ते एम. पी. एस. सी. कसले?  २ मार्कात सर्व पोस्ट हुकल्या होत्या. पुन्हा नव्याने अभ्यास पहिल्या पासून करावा लागणार होता. नोकरी तर सोडली होती. पण हे घरच्या लोकांना माहित नव्हते. छाया तिच्या पगारातून इम्रानचे घर चालवत होती. प्रेम वेडे घर सोडून पळून जातात. करियर वगैरे या गोष्टी त्यांना शुल्लक वाटतात. काही 'प्रेम दिवाने' तर आपल्या जोडीदाराच्या भेट्वस्तूवर, कपड्यावर हजारो रुपये खर्च करतात. आई बापाला "चुना" लावतात. पण इम्रान -छाया  यांनी आपला पैसे करियरवर खर्च केला. परीक्षा फी,पुस्तके,ग्रँथालय   हे त्यांच्या साठी महत्वाचे होते. पोलीस उपनिरीक्षक पदाची मुलाखत इम्रान ने २०१३ ला दिली . लेखी, शारीरिक परीक्षेत चांगले मार्क होते पण मुलाखतीत त्या वेळी लहरी पॅनल आल्यामुळे इम्रानची पोस्ट पुन्हा एकदा थोडक्यात हुकली.   दरम्यानच्या काळात इम्रानने मेडिकल टाकले. तसेच अभ्यासही सुरु ठेवला. छाया  विक्रीकर निरीक्षक पदाची मुख्य परीक्षा पास झाली पण नॉन क्रिमीलेयर प्रमाणपत्र नूतनीकरण न केल्यामुळे तिला नियुक्ती मिळू शकली नाही. असा सगळा  संघर्ष चालू होता. दोघेही हार न मानता लढत होते, पडत  होते, पुन्हा नव्या जोमाने उभे राहून लढाईसाठी सज्ज होत होते. आणि २०१५ साली इम्रान पोलीस उपनिरीक्षक झाला. एम.पी.एस.सी चा  संघर्ष यशस्वी झाला होता. प्रेमात बिघडून जायचं नसत तर आपलं आयुष्य घडवायचं असतं हा आदर्श या दोघांनी घालून दिला आहे.      

 
                                                                         * घरचा विरोध*
                      या बाबतीत इम्रानची आई शिक्षित आणि समजूतदार असल्याने विरोध झाला नाही. पण छायाला मात्र चांगलाच विरोध सहन करावा लागला. घरी ही बातमी कळताच तिच्या घरी जणू 'बॉम्बच' पडला होता. आईने बोलणं सोडलं होत. तिच्यासाठी स्थळंही पाहायला सुरवात केली. पण छाया तितकीच निडर होती. छायाला लहान बहीण आहे. छाया बद्दल समाजातील लोकांना समजलं तर काय होईल? लहान मुलीसोबत लग्न  कोण करणार? याची खरी चिंता आई वडिलांना सतावत  होती. छायाने इम्रानशीच लग्न करण्याचा निर्धार केला होता आणि ते घरच्यांनाही आता समजून आले होते. छायाच्या आई वडिलांचा इम्रानला मुलगा म्हणून कोणताच विरोध नव्हता. कारण दिसायला तो रुबाबदार होता समजूतदार पण होता तो छायाला खुश ठेवणार याची खात्री त्यांना होती पण खरा विरोध होता तो इम्रानच्या धर्माला. महान संस्कृतीच्या बाता मारून माणसा माणसात भेद निर्माण करणारी ढोंगी समाजव्यस्था  छायाच्या आई वडिलांसारखीच आज अनेक आई वडीलांच्या मानगुटीवर बसून आहे. त्यामुळे या दोघांना एक होता येत नव्हते.  दरम्यानच्या काळात छायाच्या लहान बहिणीचं लग्न ठरलं . छायाने आणि तिच्या आई वडिलांनी पाहुण्या लोकांना छायाच्या प्रेम प्रकरणाबद्दल सविस्तर सांगून टाकलं जेणेकरून भविष्यात कोणताच प्रश्न उद्धभवला जाणार नाही. पाहुण्या मंडळींनाही काही अडचण नव्हती. उलट त्यांनी छायाचे कौतुक केले. लहान बहिणीचं लग्न अगोदर झालं. आता तिला एक मूल ही आहे. तिचा संसार सुखाचा सुरु आहे.
       २००७ पासून तुमचं प्रेम आहे. लग्न तेंव्हाच का केलं नाही ? या प्रश्नाचं उत्तर इम्रानने खूपच सुंदर दिले. आमचे प्रेम आत्ताचे  आहे. पण आपल्या  आई बापाचे प्रेम आपण आईच्या पोटात असतो तेंव्हापासून असते.  चार पाच वर्षाच्या प्रेमासाठी आई वडिलांचे प्रेम ठोकरून देऊ शकत नाही. छाया सोबत मला तिच्या घरचे लोक ही आनंदी ठेवायचे आहेत. माझ्यामुळे  त्यांना कोणतेच दुःख होऊ नये असं वाटत. त्यामुळे इतकी वर्ष आम्ही थांबलो. लग्न काय पळून जाऊन पण करता आलं असतं. पण त्यामुळे आई बापाची समाजातील इज्जत कमी होते. मुलगी म्हणजे आई बापाची शान असते, स्वाभिमान असते यावर माझा विश्वास आहे. त्यामुळे मी आधी स्वतःला सिद्ध केले. आता हीच्या घरचे अभिमानाने सांगू शकतील माझी मुलगी पोलीस उपनिरीक्षकाची बायको आहे.
       एम.पी.एस.सी.च्या अभ्यासक्रमात समाजसुधारक आहेत. भारतीय राज्यघटना आहे. कोणताही भेद तुम्ही करू नका आणि असा भेद होत असेल तर त्यावर काय कायदेशीर उपाययोजना आहेत हे थोडक्यात  एम.पी.एस.सी सांगते. बहुतांश अधिकारी  फक्त ते वाचून पास होतात  तर काही मात्र ते स्वतःच्या मनात बिंबवून ठेवतात. इम्रान आणि छाया यांनीही तेच केलं. इतरांप्रमाणेच त्यांनी प्रेम  केलं. पण इथल्या व्यस्थेनं जे विषमतावादी विष आमच्या नसा नसात पेरलं आहे त्याला त्यांनी  विरोध केला. याचे आम्हांला कौतुक आहे. स्वतःच माणूसपण सिद्ध करण्यासाठी त्यांनी लढा दिला. मी कोणत्या धर्माचा आहे याच्याशी माझ्या प्रेमाचा काही संबंध नाही. कोणत्या धर्मात जन्माला यावं हे आमच्या हातात नाही. आम्ही माणसावर प्रेम केलं आणि ते प्रेम कोणताच धर्म नाकारू शकत नाही. धर्माच्या नावावर जो माणसामाणसात भेद केला जातो तो भेद यांनी नाकारला. विषमतावादी धर्म व्यस्थेची गढी उध्वस्त  करण्यासाठी यांनी  पाऊल टाकले आहे. छायाच्या आई वडिलांनी पूर्णपणे छायाचा आणि इम्रान चा स्वीकार केला नाही. त्यामुळे स्वतःला परिवर्तनाचे शिलेदार म्हणणाऱ्यांनी यांच्या पाठीशी उभे राहणे गरजेचे आहे. छायाच्या आई वडीलांपर्यंत हा संदेश गेला पाहीजे की समाज या दोघांच्या पाठीशी खंबीर उभा आहे. आपण आता यांच्या प्रेमाला विरोध करता कामा नये. छायाला पुन्हा एकदा आई वडिलांचे प्रेम मिळवून देण्याची जबाबदारी आता आपली आहे. बहुजन आवाज यांच्या पाठीशी उभा आहे.  "धर्मापेक्षा माणूसच श्रेष्ठ" हे सिद्ध करण्यासाठी त्यांनी जो संघर्ष केला त्याला आमचा सलाम !

बुद्धजय भालशंकर 
मो. ९९६०३७२७३६
                        (इम्रान शेख यांच्याशी संपर्क साधण्यासाठी.  मो. नं. ८८५६९७८७९८)