Monday, February 20, 2017

बहुजन प्रतिपालक राजा - छ शिवाजी महाराज


   
१९ फेब्रुवारी १६३० रोजी छ. शिवाजी महाराजांचा जन्म जिजाऊंच्या पोटी झाला. देशात आणि महाराष्ट्रातही तेंव्हा सत्तेसाठी मोठी स्पर्धा सुरु होती. निजामशाही, आदिलशाही, कुतुबशाही यांच्यातील  संघर्ष. दिल्लीतील औरंगजेबाला दख्खन प्रदेशाची लालसा यावरून सतत लढाया सुरु असत. लढाया या सतेसाठी होत्या. धर्माच्या विरोधात नव्हत्या हे आपण समजून घेतले पाहिजे. हिंदूंविरुद्ध हिंदू, मुस्लिमविरुद्ध मुस्लिम ,  हिंदूंविरुद्ध मुस्लिम, मुस्लिमविरुद्ध हिंदू अश्या पद्धतीची लढाई होत होती. या लढाई मध्ये  गरीब बिचारी रयत मात्र भरडली जात  होती. प्रजेचा कोणीच वाली नव्हता. हा एक प्रकारचा अन्याय होता आणि या विरोधात पेटून उठला तो या मातीतला आमचा राजा, बहुजनांचा राजा - राजा शिवाजी.
        जिजाऊंनी  महाराजांना स्वराज्याची प्रेरणा दिली ,बळ दिले, मार्गदर्शन दिले. त्यामुळे स्वराज्य व्हावे हि "श्री " ची नव्हे तर जिजाऊंची इच्छा होती. जिजाऊंच्या प्रेरणेवर,मावळ्यांच्या पराक्रमावर,त्यागावर, शौर्यावर आणि महाराजांच्या कुशाग्र बुद्धीच्या जोरावर हे स्वराज्य उभे राहिले. या रयतेच्या राज्यात कोणताच  भेद नव्हता. कोणतीही वर्णव्यवस्था नव्हती. महाराजांनी स्वराज्यामध्ये वर्णव्यव्यस्था लाथाडली होती हे एक प्रकारचे सामाजिक, धार्मिक बंडच होते. जे बंड इथल्या मनुवादी, ब्राम्हणवादी व्यवस्थेला रुचले नाही त्यामुळेच शिवाजी राजा केवळ आमच्या मुळे झाला असा प्रचार योग्य तंत्राच्या माध्यमातून घडवून आणला गेला. इतिहासाची मोडतोड करून चुकीचा इतिहास आमच्या माथी मारला. त्यामुळेच मग शिवाजी महाराजांचा गुरु दादोजी कोंडदेव झाला. रामदास झाला. महाराजांना म्हणे भवानी मातेने तलवार दिली. स्वराज्य व्हावे ही तर 'श्री' ची इच्छा. म्हणजे महाराजांचे शौर्य , मावळ्यांचा पराक्रम यांना काहीच किंमत नाही. 'गो ब्राम्हण' प्रतिपालक म्हणून शिवाजी महाराजांची प्रतिमा निर्माण करण्यात आली. पण अफजलखानाला मारले तेंव्हा महाराजांवर वार करणारा कृष्णाजी कुलकर्णी मात्र लपवून ठेवला. अफजलखान सांगत असताना  कृष्णाजी कुलकर्णी का सांगितला जात नाही ? याचे उत्तर आम्हाला आता हवे आहे. शिवाजी महाराजांवर वार करणारे, घात करणारे कोण होते हे आता आम्हाला समजून येत आहे.शिवाजी महाराजांनी जागेवरच   कृष्णाजी कुलकर्णीचा खात्मा केला.  .शिवाजी महाराजांनी किती गायी पाळल्या होत्या याचे उत्तर देऊनच यापूढे त्यांना 'गोब्राह्मण प्रतिपालक' संबोधावे.  
    शिवाजी महाराज हे खऱ्या अर्थाने बहुजनांचे राजे होते. ते बहुजन प्रतिपालक होते. शिवाजी महाराज शूद्र समाजाचे म्हणून त्यांचा राज्याभिषेक करण्यास गागाभटाने नकार दिला होता. भरमसाठ धन देऊन महाराजांनी त्याच्या कडून राज्याभिषेक करवून घेतला होता. हा एक प्रकारचा आमच्या राजाचा अपमान होता. या अपमानाची सल महाराजांच्या मनातही होतीच म्हणूनच तर त्यांनी नंतरच्या काळात वैदिक राज्याभिषेक नाकारून आधुनिक विचारसरणीचा राज्याभिषेक करवून इथली मनुवादी व्यवस्था लाथाडली.
   महाराज हे बहुजनांचे राजे होते हे म. फुले यांनी सर्वप्रथम सांगितले. महाराजांची समाधी त्यांनीच तर शोधून काढली. पहिला पोवाडा मा. फुले यांनी लिहिला. पण शिवजयंतीच श्रेय टिळकांना दिलं जात. ते का? शिवाजी राजाला एका विशिष्ट वर्गापुरतेच मर्यादित करण्याची खेळी तेंव्हाच खेळली होती. आणि ती यशस्वीही झाली. त्यामुळेच तर मग महाराजांचा उपयोग मुसलमानाच्या विरोधात होऊ लागला. आम्हांला केवळ अफजलखानच माहीत आहे. शाळेतही फोटोसह अफजलखान सांगितला जातो. पण महाराजांचे अंगरक्षक मुस्लिम होते, दारुगोळा विभागाचा प्रमुख मुस्लिम होता हे मात्र शिकववले जात नाही. हा इतिहास मात्र लपवून ठेवला जातो.
            शिवाजी राजाला जातीचा रंग दिला आणि मराठा जातीत त्यांना बंदिस्त करून टाकले. महाराजांची जयंती तिथीप्रमाणे साजरी करा म्हणून सांगणारे स्वतःच्या जयंत्या,वाढदिवस  पुण्यतिथ्या तिथीप्रमाणे का साजरे करीत नाहीत?  टिळक, आगरकर, सावरकर,ठाकरे यांच्या जयंत्या, पुण्यतिथ्या तिथीप्रमाणे का साजऱ्या केल्या जात नाहीत?  शिवाजी राजा आमच्यासाठी झटला होता त्यामुळे त्याच्यावर कोणत्याच एका जातीचा वर्गाचा किंवा पक्षाचा " कॉपीराईट"  नाही. ज्यांना खरा शिवाजी जाणून घ्यायचा आहे त्यांनी श्रीमंत कोकाटे,आ.ह. साळुंके , गोविंद पानसरे यांची पुस्तके वाचावी. म्हणजे यापुढे तरी " आमच्या धडावर आमचेच मस्तक राहील "
    शिवजयंतीनिमित्त या महान राजास मानाचा मुजरा.!!!!

बुद्धजय भालशंकर 
मो. ९९६०३७२७३६


बहुजन आवाज चा अंक आवडला

              
           
  
मागील आठवड्यात प्रकाशित झालेला सा. बहुजन आवाजचा अंक वाचकांना आवडला. पुण्याहून दीप्ती गायकवाड, इंद्रजित गायकवाड, चंद्रपूरहून प्रवीण मुन, अकोल्याहून दिपक वाहुरवाघ, सोलापुरातून अतिश शिरसट यांनी प्रतिक्रिया कळवून बहुजन आवाजचे कौतुक केले. 'व्हॅलेंटाइन डे' च्या निमित्ताने सिद्धार्थ- यशोधरा, ज्योतिबा- सावित्री, भीमराव- रमा यांची प्रेमरूपी मांडणी खरोखर नाविन्यपूर्ण होती. एक नवा प्रयोग बहुजन आवाजने केला आहे. त्याबद्दल वाचकांनी कौतुक केले आहे.
    " खबरदार....! जात बघून मतदान कराल तर " हा भीमटोलाही वाचकांना खूप आवडला. सोलापुरातील शरद वाघमारे यांनी भीमटोलाने रोखठोक आणि गरजेची भूमिका मांडली आहे. समाजाने त्याचा स्वीकार आणि अवलंब करावा, अशी प्रतिक्रिया  समक्ष भेट झाल्यावर  दिली.
       सर्व वाचक वर्गाचे आम्ही आभार व्यक्त करतो. बहुजन आवाज आणि भीमटोला आपली योग्य आणि रोखठोक भूमिका मांडत राहील याची ग्वाही देतो.
            -संपादक
      अण्णासाहेब भालशंकर


सद्संकल्प शिक्षण समूहात शिवजयंती उत्साहात साजरी.

सदसंकल्प शिक्षण व समाजसेवा संस्था सोलापूर संचालित राष्ट्रसंत प्राथमिक शाळा आणि विश्वभूषण विद्यालयात छत्रपती शिवाजी महाराज यांच्या जयंतीनिमित्त रॅली काढण्यात आली,

Sunday, February 19, 2017

'भीमटोलाने ' चपराक लगावली आहे.



             वाचकांचा आवाज 
        खबरदार...! जात बघून मतदान कराल तर  हा भीमटोला मागच्या अंकात वाचला . अतिशय सडेतोड प्रहार  बुद्धजय भालशंकर यांनी केला आहे.  वास्तव तर त्यांनी मांडलेच  आहे पण गद्दार आंबेडकर अनुयायांना जोराची चपराक लगावली आहे. त्या बद्दल त्यांचे प्रथमतः हार्दिक अभिनंदन. अतिशय मुद्देसूद असा हा भीमटोला आहे. जातीसाठी तुम्ही माती खायला तयारही असाल पण तुमचा उमेदवार तुमच्यासाठी  माती खायला तयार नाही त्याचे काय? असा प्रश्न उपस्थित करून त्यांनी जात बघून मतदान करणाऱ्यांना भानावर आणले आहे. अतिशय जबरदस्त भाषा शैलीतून त्यांनी या भीमटोलाची मांडणी केली आहे.

    व्हॅलेंटाइन डे ची मांडणी सुध्या अप्रतिम. त्यांच्या  कल्पक बुद्धीला तोड नाही. आजच्या तरुण पिढीला  'व्हॅलेंटाइन डे' म्हणजे नेमके काय हे त्यांनी अतिशय चांगली उदाहरणे देऊन समजावून सांगितले आहे. महापुरुषांची खरोखर वेगळी मांडणी यातून झाली आहे असे मला वाटते. बदलणाऱ्या जीवनशैलीला त्यांच्याच भाषेत महापुरुष समजावून सांगण्याची नवीन पद्धत बुद्धजय यांनी निर्माण केली आहे. असा प्रयोग या पूर्बी कुणीच केला नव्हता.  आजच्या युवकांसमोर हा आदर्श गरजेचा होता. बहुजन आवाजचा मागचा अंक खूपच नाविन्यपूर्ण होता आणि तो संग्रही ठेवण्यासारखा आहे. बहुजन आवाजच्या वाटचालीस हार्दीक शुभेच्छा !!!!

आयु. सतीश सोनवले
जैन गुरुकुल प्रशाला, सोलापूर 
      
                    

Thursday, February 16, 2017

महामानवाची काही वाक्ये !!!




तुमच्यात उर्जा, प्रेरणा, धाडस, आणि सत्यता निर्माण  करणारी महामानवाची काही वाक्ये !!!

१) "शिका...!
संघटीत व्हा...!
संघर्ष करा....!"
  राष्ट्रनिर्माते डॉ. बाबासाहेब आंबेडकर

२) "तुमच्या मताची, किंमत मीठमिरची इतकी समजू नका. त्यातील सामर्थ्य ज्या दिवशी तुम्हाला कळेल तेव्हा ते, मत विकत घेऊ पाहणाऱ्याइतके कंगाल कोणीच नसेल..."
राष्ट्रनिर्माते डॉ. बाबासाहेब आंबेडकर.

३) "लोकांच्या अंगात देवी, भुतच कां येतात..,
न्युटन आयझॅक, कोपर्निकस यांच्यासारखे शास्त्रज्ञ कां येत नाहीत...?
जेव्हा शास्त्रज्ञ अंगात येतील तेव्हा भारत जगावर राज्य करेल..."
  राष्ट्रनिर्माते डॉ. बाबासाहेब आंबेडकर

४) "समता, स्वातंत्र्य, विश्वबंधुत्व या तीन तत्वावर आधारित जीवनमार्ग म्हणजे लोकशाही.
समता, स्वातंत्र्य, सहानुभूती यानेच व्यक्तीचा विकास होतो."
  राष्ट्रनिर्माते डॉ. बाबासाहेब आंबेडकर.

५) "माणसाला आपल्या दारिद्र्याची लाज वाटता कामा नये. लाज वाटायला पाहिजे ती आपल्या दुर्गुणांची...."
   राष्ट्रनिर्माते डॉ. बाबासाहेब आंबेडकर.

६) "प्रज्ञा, शील, करुणा, विद्या, मैत्री या पंचतत्वावर प्रत्येक विद्यार्थ्याने आपले चरित्र बनविले पाहिजे..."
  राष्ट्रनिर्माते डॉ. बाबासाहेब आंबेडकर.

७) "मोठ्या गोष्टींचे बेत करण्यापेक्षा छोट्या गोष्टीने आरंभ करणे अधिक श्रेयस्कर ठरते..."
 राष्ट्रनिर्माते डॉ. बाबासाहेब आंबेडकर

८) "जेथे एकता~
तेथेच सुरक्षितता"
   राष्ट्रनिर्माते डॉ. बाबासाहेब आंबेडकर.

९) "काम लवकर करावयाचे असेल, तर मुहूर्त पाहण्यात वेळ घालवू नका."
   राष्ट्रनिर्माते डॉ. बाबासाहेब आंबेडकर.

१०) "दैवावर भरवसा ठेवून वागू नका, जे काम करावयाचे असेल ते आपल्या मनगटाच्या जोरावर करा..."
   राष्ट्रनिर्माते डॉ. बाबासाहेब आंबेडकर.

११) "आत्मोद्धार हा दुसर्याच्या कृपेने होत नसतो,
तो ज्याचा त्याने करायचा असतो..."
   राष्ट्रनिर्माते डॉ. बाबासाहेब आंबेडकर.

१२) "विचारक्रांती झाल्याशिवाय आचारात फेरबदल होवू शकत नाही.
आचारात फेरबदल करावयाचा झाल्यास आधी मनावर बसलेल्या जुन्या विचारांची छाप काढून टाकणे अगदी अगत्याचे आहे...."
    राष्ट्रनिर्माते डॉ. बाबासाहेब आंबेडकर.

१३) " माणूस हा धर्मा करीता नसून, धर्म हा माणसा करिता आहे..."
   राष्ट्रनिर्माते डॉ. बाबासाहेब आंबेडकर.

१४) "सेवा जवळून, आदर दुरून, व् ज्ञान आतून असावे..."
  राष्ट्रनिर्माते डॉ. बाबासाहेब आंबेडकर.

१५) "जो प्रतिकूल लोकमताला घाबरून जात नाही,
दुसऱ्यांचे हातचे बाहुले न होण्याईतकी बुद्धी ठेवतात,
स्वाभिमान ज्याला आहे,
तोच माणूस स्वतंत्र आहे असे मी समजतो."
  राष्ट्रनिर्माते डॉ. बाबासाहेब आंबेडकर.

१६) "स्वातंत्र्याचे हक्क भीक मागून मिळत नसतात,
ते स्व-सामर्थ्याने संपादन करावयाचे असतात,
देणगी म्हणून ते लाभत नसतात..."
   राष्ट्रनिर्माते डॉ. बाबासाहेब आंबेडकर.

१७) "ज्याप्रमाणे कोणत्याही राष्ट्राला दुसर्या राष्ट्रावर राज्य करण्याचा अधिकार नाही,
त्याचप्रमाणे, कोणत्याही एका विशिष्ट वर्गाला दूसर्या वर्गावर अधिसत्ता गाजविण्याचा अधिकार नाही..."
   राष्ट्रनिर्माते डॉ. बाबासाहेब आंबेडकर.

१८) "माझा जन्म सर्वसाधारण जनतेची जबाबदारी घेण्यासाठी असावा."
   राष्ट्रनिर्माते डॉ. बाबासाहेब आंबेडकर.

१९) "तुम्ही आपली गुलामगिरी नष्ट करा.
स्वाभिमान शुन्यतेचे जीवन जगणे नामर्दपणाचे आहे."
   राष्ट्रनिर्माते डॉ. बाबासाहेब आंबेडकर.

२०) "आपण मला देवपदाला चढवू नका. एखाद्या व्यक्तीला देवपदाला चढवून इतराने आंधळेपनाने त्याच्या मागे धावत जावे, हे मी तरी कमकुवतपनाचे लक्षण मानतो..."
    राष्ट्रनिर्माते डॉ. बाबासाहेब आंबेडकर.

२१) "माणसाने खावे जगण्या साठी,
पण जगावे समाजासाठी...."
    राष्ट्रनिर्माते डॉ. बाबासाहेब आंबेडकर.

२२) "दुसर्याच्या सुख -दु:खात भागीदार व्हावयास शिकणे हेच खरे शिक्षण आहे..."
    राष्ट्रनिर्माते डॉ. बाबासाहेब आंबेडकर.

२३) "पती आणि पत्नी यांच्यातील संबंध जवळच्या मित्रांसारखे असावेत..."
   राष्ट्रनिर्माते डॉ. बाबासाहेब आंबेडकर

Wednesday, February 15, 2017

यांच्या प्रेमापुढे धर्म ही हारला


    कॉलेज जीवनात हमखास प्रत्येक मुलाच्या आयुष्यात एखादी राजकुमारी येते तर मुलीच्या जीवनात एखादा राजकुमार येतो. धाडसी असणारे मग आपले प्रेम व्यक्त करतात आणि सुखी जीवनाची स्वप्नं रंगवू लागतात. आयुष्यभर साथ देण्याची शपथ घेतली जाते. पण फारच कमी प्रेम प्रकरणे यशस्वी होतात. कारण घरचा विरोध हे सगळ्यात मोठं कारण असतं.  बहुतेक प्रेम प्रकरणात मुलगा, मुलगी वेगळ्या जातीची, वेगळ्या धर्माची असतात. प्रेम करताना काहीच वाटत नाही. प्रेम करताना जात, धर्म आडवा येत नाही. (कारण प्रेम आंधळं असतं. ) पण निभावण्याच्या वेळेस मात्र असंख्य अडचणी येतात.  जातीत, धर्मात प्रेम झालं तर अडचणी फक्त कमी असतात. जर प्रेम प्रकरण हे हिंदू मुस्लिम धर्मातील मुला- मुलीत असेल तर ? ते यशस्वी होण्याची शक्यता फारच कमी. कारण आपलं घर, समाज हे मान्य करायला तयार नसतो. कुटुंब,समाज प्रसंगी जीवावरही उठतो.
      पण सोलापुरातील एक यशस्वी झालेली प्रेम कहाणी आहे. हिंदू धर्मातील मुलगी आणि मुस्लिम धर्मातील मुलगा. यांनी प्रेम केलं. आणि ते यशस्वीही केलं. सामान्यतः प्रेमात लोक बिघडतात. पण हे हे असं जोडपं आहे जे प्रेमात घडलं . आपलं करियर त्यांनी आधी घडवलं. १० वर्षांपासून त्यांचं एकमेकांवर प्रेम आहे. आणि काहीच दिवसापूर्वी ते दोघे विवाहबद्धही झाले. या विवाह प्रसंगी सा. बहुजन आवाजचे  उपसंपादक बुद्धजय भालशंकर उपस्थित होते. त्यांनी या प्रेमवीरांची कहाणी जाणून घेतली. अतिशय संघर्षमय आणि प्रेरणादायी अशी ही कहाणी आहे. 
                                                                         *ओळख*

      इम्रान शेख (पोलीस उपनिरीक्षक, सध्या कार्यरत मुंबई) आणि छाया यांची ही कहाणी आहे. दोघेही महाविद्यालयीन शिक्षण घेत होते.   इम्रान दिसायला राजकुमारच. शरीरयष्टी दिमाखदार. बोलणंही समजूतदारणाच. २६ जानेवारी २००६ रोजी मित्राच्या  शेतात हुरडा खायला गेल्यावर त्यांची ओळख झाली. खरं  तर पहिल्याच भेटीत त्यांचं  कडाक्याचं भांडण झालं. पण त्यानंतर भांडणाचं रूपांतर मैत्रीत आणि मैत्रीचं रूपांतर प्रेमात झालं.
  
                                                                               *संघर्ष*
        इम्रान यांचे वडील इम्रान १० वी मधे असताना वारले. त्यामुळे आईवर सगळी जवाबदारी आली. आईची जुनी १० वी झाली. शिक्षणामुळे विचारात एक समंजसपणा आला.  त्यामुळे इम्रानच्या पाठीशी त्या उभ्या राहिल्या. तुला मुलगी पसंद आहे. तू खूष राहणार असशील तर मला काहीच अडचण नाही. ती मुलगी कोणत्या जातीची कोणत्या धर्माची आहे याच्याशी मला देणे घेणे आहे. वडिलांनंतर इम्रान वरही जवाबदारी होतीच. त्यामुळेच २००७ साली पदवी मिळताच रेल्वे मध्ये नोकरी मिळवली. गुजरात मध्ये ट्रेनिंग झालं . आणि सोलापुरातच मग काम सुरु झाले. मुंबईला कामानिमित्त सारखं येणं जाणं सुरु झालं. छायाचाही संघर्ष सुरु होता. सोलापुरातील अनेक दुकानात काम केले. मग ते कापडाचे असो, घड्याळाचे  किंवा कॅमेऱ्याचे दुकान. रोज सायकलवरून हेलपाटे मारावे लागायचे.
             
                                                                          * प्रेमात (बि) घडले*
PSI Imran Shaikh
         छायाची बुद्धिमत्ता चांगली आहे हे इम्रानला माहित होते त्यामुळे मग त्याने तिच्या मागे स्पर्धा परीक्षा करण्याचा हट्ट धरला आणि मग दोघांनीही तयारी सुरु केली. २०११ मध्ये छाया तलाठी झाली. यामध्ये इम्रानची मोलाची मदत झाली. कष्ट आणि योग्य दिशेने अभ्यास केल्यास स्पर्धा परीक्षेत यश मिळते याची खात्री दोघांना आता झाली होती. त्यामुळे छायाने इम्रानच्या पाठीमागे एम. पी. एस. सी. करण्याचा हट्ट धरला. इम्रानने  एम. पी. एस. सी.  मधून अधिकारी व्हावे अशी तिची इच्छा होती. त्यासाठी तिने इम्रानला प्रोत्साहीत केले. २००७ ला पदवी पूर्ण होऊन ४ वर्षाचा खंड पडला असतानाही मग इम्रानने २०११ साली एम. पी. एस. सी.चा अभ्यास सुरु केला. १६ -१६ तास इम्रान अभ्यासिकेमध्ये बसू लागला. छाया पेक्षा माझी बुद्धिमत्ता कमी आहे पण मी खूप कष्ट घेऊ शकतो आणि हाच आपला प्लस पॉईंट आहे हे इम्रानला जाणवले. आणि स्वतःला झोकून देऊन अभ्यास सुरु ठेवला. २०१२ साली विक्रीकर निरीक्षक, पोलीस उपनिरीक्षक, मंत्रालय सहायक या पदांच्या  सर्व पूर्व परीक्षा पास होऊन इम्रानने मुख्य परीक्षाही दिल्या. परंतु लवकर यश देते ते एम. पी. एस. सी. कसले?  २ मार्कात सर्व पोस्ट हुकल्या होत्या. पुन्हा नव्याने अभ्यास पहिल्या पासून करावा लागणार होता. नोकरी तर सोडली होती. पण हे घरच्या लोकांना माहित नव्हते. छाया तिच्या पगारातून इम्रानचे घर चालवत होती. प्रेम वेडे घर सोडून पळून जातात. करियर वगैरे या गोष्टी त्यांना शुल्लक वाटतात. काही 'प्रेम दिवाने' तर आपल्या जोडीदाराच्या भेट्वस्तूवर, कपड्यावर हजारो रुपये खर्च करतात. आई बापाला "चुना" लावतात. पण इम्रान -छाया  यांनी आपला पैसे करियरवर खर्च केला. परीक्षा फी,पुस्तके,ग्रँथालय   हे त्यांच्या साठी महत्वाचे होते. पोलीस उपनिरीक्षक पदाची मुलाखत इम्रान ने २०१३ ला दिली . लेखी, शारीरिक परीक्षेत चांगले मार्क होते पण मुलाखतीत त्या वेळी लहरी पॅनल आल्यामुळे इम्रानची पोस्ट पुन्हा एकदा थोडक्यात हुकली.   दरम्यानच्या काळात इम्रानने मेडिकल टाकले. तसेच अभ्यासही सुरु ठेवला. छाया  विक्रीकर निरीक्षक पदाची मुख्य परीक्षा पास झाली पण नॉन क्रिमीलेयर प्रमाणपत्र नूतनीकरण न केल्यामुळे तिला नियुक्ती मिळू शकली नाही. असा सगळा  संघर्ष चालू होता. दोघेही हार न मानता लढत होते, पडत  होते, पुन्हा नव्या जोमाने उभे राहून लढाईसाठी सज्ज होत होते. आणि २०१५ साली इम्रान पोलीस उपनिरीक्षक झाला. एम.पी.एस.सी चा  संघर्ष यशस्वी झाला होता. प्रेमात बिघडून जायचं नसत तर आपलं आयुष्य घडवायचं असतं हा आदर्श या दोघांनी घालून दिला आहे.      

 
                                                                         * घरचा विरोध*
                      या बाबतीत इम्रानची आई शिक्षित आणि समजूतदार असल्याने विरोध झाला नाही. पण छायाला मात्र चांगलाच विरोध सहन करावा लागला. घरी ही बातमी कळताच तिच्या घरी जणू 'बॉम्बच' पडला होता. आईने बोलणं सोडलं होत. तिच्यासाठी स्थळंही पाहायला सुरवात केली. पण छाया तितकीच निडर होती. छायाला लहान बहीण आहे. छाया बद्दल समाजातील लोकांना समजलं तर काय होईल? लहान मुलीसोबत लग्न  कोण करणार? याची खरी चिंता आई वडिलांना सतावत  होती. छायाने इम्रानशीच लग्न करण्याचा निर्धार केला होता आणि ते घरच्यांनाही आता समजून आले होते. छायाच्या आई वडिलांचा इम्रानला मुलगा म्हणून कोणताच विरोध नव्हता. कारण दिसायला तो रुबाबदार होता समजूतदार पण होता तो छायाला खुश ठेवणार याची खात्री त्यांना होती पण खरा विरोध होता तो इम्रानच्या धर्माला. महान संस्कृतीच्या बाता मारून माणसा माणसात भेद निर्माण करणारी ढोंगी समाजव्यस्था  छायाच्या आई वडिलांसारखीच आज अनेक आई वडीलांच्या मानगुटीवर बसून आहे. त्यामुळे या दोघांना एक होता येत नव्हते.  दरम्यानच्या काळात छायाच्या लहान बहिणीचं लग्न ठरलं . छायाने आणि तिच्या आई वडिलांनी पाहुण्या लोकांना छायाच्या प्रेम प्रकरणाबद्दल सविस्तर सांगून टाकलं जेणेकरून भविष्यात कोणताच प्रश्न उद्धभवला जाणार नाही. पाहुण्या मंडळींनाही काही अडचण नव्हती. उलट त्यांनी छायाचे कौतुक केले. लहान बहिणीचं लग्न अगोदर झालं. आता तिला एक मूल ही आहे. तिचा संसार सुखाचा सुरु आहे.
       २००७ पासून तुमचं प्रेम आहे. लग्न तेंव्हाच का केलं नाही ? या प्रश्नाचं उत्तर इम्रानने खूपच सुंदर दिले. आमचे प्रेम आत्ताचे  आहे. पण आपल्या  आई बापाचे प्रेम आपण आईच्या पोटात असतो तेंव्हापासून असते.  चार पाच वर्षाच्या प्रेमासाठी आई वडिलांचे प्रेम ठोकरून देऊ शकत नाही. छाया सोबत मला तिच्या घरचे लोक ही आनंदी ठेवायचे आहेत. माझ्यामुळे  त्यांना कोणतेच दुःख होऊ नये असं वाटत. त्यामुळे इतकी वर्ष आम्ही थांबलो. लग्न काय पळून जाऊन पण करता आलं असतं. पण त्यामुळे आई बापाची समाजातील इज्जत कमी होते. मुलगी म्हणजे आई बापाची शान असते, स्वाभिमान असते यावर माझा विश्वास आहे. त्यामुळे मी आधी स्वतःला सिद्ध केले. आता हीच्या घरचे अभिमानाने सांगू शकतील माझी मुलगी पोलीस उपनिरीक्षकाची बायको आहे.
       एम.पी.एस.सी.च्या अभ्यासक्रमात समाजसुधारक आहेत. भारतीय राज्यघटना आहे. कोणताही भेद तुम्ही करू नका आणि असा भेद होत असेल तर त्यावर काय कायदेशीर उपाययोजना आहेत हे थोडक्यात  एम.पी.एस.सी सांगते. बहुतांश अधिकारी  फक्त ते वाचून पास होतात  तर काही मात्र ते स्वतःच्या मनात बिंबवून ठेवतात. इम्रान आणि छाया यांनीही तेच केलं. इतरांप्रमाणेच त्यांनी प्रेम  केलं. पण इथल्या व्यस्थेनं जे विषमतावादी विष आमच्या नसा नसात पेरलं आहे त्याला त्यांनी  विरोध केला. याचे आम्हांला कौतुक आहे. स्वतःच माणूसपण सिद्ध करण्यासाठी त्यांनी लढा दिला. मी कोणत्या धर्माचा आहे याच्याशी माझ्या प्रेमाचा काही संबंध नाही. कोणत्या धर्मात जन्माला यावं हे आमच्या हातात नाही. आम्ही माणसावर प्रेम केलं आणि ते प्रेम कोणताच धर्म नाकारू शकत नाही. धर्माच्या नावावर जो माणसामाणसात भेद केला जातो तो भेद यांनी नाकारला. विषमतावादी धर्म व्यस्थेची गढी उध्वस्त  करण्यासाठी यांनी  पाऊल टाकले आहे. छायाच्या आई वडिलांनी पूर्णपणे छायाचा आणि इम्रान चा स्वीकार केला नाही. त्यामुळे स्वतःला परिवर्तनाचे शिलेदार म्हणणाऱ्यांनी यांच्या पाठीशी उभे राहणे गरजेचे आहे. छायाच्या आई वडीलांपर्यंत हा संदेश गेला पाहीजे की समाज या दोघांच्या पाठीशी खंबीर उभा आहे. आपण आता यांच्या प्रेमाला विरोध करता कामा नये. छायाला पुन्हा एकदा आई वडिलांचे प्रेम मिळवून देण्याची जबाबदारी आता आपली आहे. बहुजन आवाज यांच्या पाठीशी उभा आहे.  "धर्मापेक्षा माणूसच श्रेष्ठ" हे सिद्ध करण्यासाठी त्यांनी जो संघर्ष केला त्याला आमचा सलाम !

बुद्धजय भालशंकर 
मो. ९९६०३७२७३६
                        (इम्रान शेख यांच्याशी संपर्क साधण्यासाठी.  मो. नं. ८८५६९७८७९८)

नव्या रंगात, नव्या रूपात पण त्याच रुबाबात

    सा. बहुजन आवाज गेली ४ वर्ष कार्यरत आहे. बहुजनांचा आवाज बुलंद करण्यासाठी  बहुजन आवाज काम करीत आहे. सोलापुरात प्रकाशित होणारे हे साप्ताहिक महाराष्ट्रभर पोहचले आहे. कोल्हापूर पासून  गोंदिया ,चंद्रपूर पर्यंत बहुजन आवाज पोहचला आहे. "भीमटोला' नावाने प्रकाशित होणारे सदर तर वाचकांचे खास आकर्षण आहे. नुकतेच भीमटोला पुस्तक रूपाने प्रकाशित झाला आहे. ४ वर्षे न थकता बहुजन आवाज कार्य करीत आहे.
     समाजातील वंचित दुर्लक्षित घटकांना समाजाच्या प्रवाहात आणणे, त्यांच्या व्यथा समाजासमोर मांडणे यासाठी आम्ही लेखणी हातात घेतली आहे. जिथे अन्याय होतो मग त्या ठिकाणी सडेतोड प्रहारही केला जातो. सामाजिक न्यायासाठी आम्ही काम करीत आहोत. जातीभेद, धर्मभेद मिटून समतेच्या पायावर या राष्ट्राची ,समाजाची उभारणी व्हावी यासाठी योगदान देण्याचा प्रयत्न आम्ही करीत आहोत. "अन्यायाला लाथ आणि चांगल्या कार्याला साथ" ही आमची कार्य करण्याची पद्धत आहे.
   "चळवळ गतिमान करूया आणि प्रबुद्ध भारत घडवूया" हे ध्येय घेऊन आम्ही दिवसरात्र झटत आहोत. या कामात आपली मोलाची साथ आम्हांला नेहमीच लाभली आहे. भरभरून प्रेम आपण केलं. त्यामुळेच तर हे साप्ताहिक ४ वर्षे सुरु आहे. सोलापुरात चळवळीत अनेक पत्रे चालू झाली पण ती अल्पजीवी ठरली . बहुजन आवाज मात्र एकमेव साप्ताहिक आहे जे सलग ४ वर्षे सुरु आहे. याचे सर्व श्रेय वाचक वर्गाचे आहे असे आम्ही मानतो.  पेपरच्या माध्यमातून आम्ही कार्य तर करीत आहोतच. पण नव्या युगाच्या  नव्या गोष्टी आपण आत्मसात केल्या पाहिजेत. परिवर्तन हा निसर्गाचा नियम आहे. काळासोबत चालले पाहिजे. कारण " थांबला तो संपला" त्यामुळे  आम्ही नव्या रूपात पदार्पण करीत आहोत. पेपर सोबतच आम्ही आपल्या या नव्या  मित्राच्या सहाय्याने संवाद साधू. एकाच वेळी जगभरातील बांधवांशी संवाद साधण्यासाठी हा ब्लॉग आम्ही सुरु करीत आहोत. .
            मित्रांनो, "आम्ही येत आहोत नव्या रंगात, नव्या रूपात  पण त्याच रुबाबात". निश्चितच याचेही स्वागत होईल याची खात्री आहे.

-अण्णासाहेब भालशंकर 
संपादक,
 सा. बहुजन आवाज
मो. ७७२२०३५०३६,९८५०८९४३३४

Tuesday, February 14, 2017

प्रेम करावं तर यांच्यासारख.....


                        
       
१४ फेब्रुवारी जगभरात 'व्हॅलेंटाइन डे' म्हणून साजरा केला जातो. या दिवशी प्रेम करणारी जोडपी प्रेमाच्या आणाभाका घेतात. एकमेकांना साथ देण्याचं वचन देतात. अनेक प्रेम कहाण्या सुरु होतात फुलतात , बहरतात पण यशस्वी मात्र खूप कमी होतात. प्रेम प्रकरणात अनेकजण देवदास झाले तर काही  बेकार झाले 'व्हॅलेंटाइन डे'   केवळ कॉलेज तरुण तरुणीचा दिवस आहे असा समज करून अनेक महाभाग संस्कृती रक्षणाचा ठेका घेतल्याचा आव आणत प्रेमी जोडप्याना झोडपून काढण्याचा अपुरुषी पराक्रम करतात. 
   आमच्या दृष्टीने    'व्हॅलेंटाइन डे' चा अर्थ व्यापक आहे. हा प्रेमाचा दिवस आम्ही आई मुलाचं ,बाप मुलाचं, मुलीचं , भावा भावाच ,बहिणीचं प्रेम व्यक्त करण्याचा दिवस म्हणून का साजरा करू नये.? नवरा बायकोचा प्रेमाचा दिवस म्हणून हा दिवस का साजरा करू नये.? प्रेमी युगुलांना अनेक इतिहासातील अजरामर प्रेम कहाण्या माहित असतात. हिर - रांझा, रोमिओ ज्युलिएट ,देवदास पारो  या प्रेम कहाण्या आजही तितक्याच उत्सुकतेने वाचल्या जातात, ऐकल्या जातात.  प्रेम ही  मानवी आयुष्यातील महत्वाची गोष्ट आहे. प्रेमाशिवाय मनुष्य प्राणी जगू  शकत नाही त्यामुळे लोक प्रेम करत होते, प्रेम करत आहेत आणि उद्याही करीतच  राहतील. प्रेम करणाऱ्या जोडप्यांसाठी जगातील तीन महान प्रेम करणाऱ्या जोड्यांची माहिती 'व्हॅलेंटाइन डे' च्या निमित्ताने देत आहोत जेणे करून आजची भरकटत जाणारी युवा पिढी प्रेमात बिघडणार नाही तर आपले आयुष्य घडविणार :

                                  १) सिद्धार्थ आणि यशोधरा
     जगाला  प्रेमाचा संदेश देणारा सिद्धार्थ गौतम बुद्ध. वैयक्तिक आयुष्यात सिद्धार्थने आपल्या पत्नीवर जीवापाड प्रेम केले. यशोधरासोबत लग्न हे स्वयंवर जिंकल्यानंतरच झाले. सिद्धार्थ आणि यशोधराची प्रेम कहाणी ही अगदी राजा राणी सारखी. पण मानवमुक्तीसाठी जेंव्हा घर सोडण्याची वेळ आली तेंव्हा सिद्धार्थने ह्रदयावर दगड ठेवून घर सोडले. मध्यरात्री यशोधरा आणि तिच्या कुशीत चिमुकला गोंडस राहुल देऊन  सिद्धार्थ मानव कल्याणासाठी बाहेर पडला.
  यशोधरेनेही त्यानंतर आपले कर्तव्य  पार पाडले. माझा नवरा, माझा नवरा ती करत बसली नाही. आपल्या सासू सासरे यांची काळजी तिने घेतली. छोट्या राहुलचे पालन पोषण तिने केले. आपल्या नवऱ्याचे कार्य हे समस्त मानवमुक्तीचे कार्य आहे हे तिने जाणले होते. प्रेमात एकमेकांना समजून घेणे फार महत्वाचे असते आणि हाच आदर्श या प्रेम करणाऱ्या जोडीने समस्त मानवजातीस दिला.    
                                  २) ज्योतिबा आणि सावित्री
   ज्योतिबा आणि सावित्री हे दोघे तर खांद्याला खांदा लावून स्त्री शिक्षणासाठी , बहुजन शिक्षणासाठी रात्र दिवस राबले. पती पत्नीने साथ कशी द्याचा याचा आदर्श या जोडीने घालून दिला. सावित्रीला मुलबाळ होत नव्हते ; घरातल्या पासून ते समाजातील अनेक जणांकडून ज्योतीबांना दुसरे लग्न करण्याचा सल्ला देण्यात  आला होता. एके रात्री सावित्रीमाईने विषय काढला , त्या म्हणाल्या ," माझं जरा ऐकावं . आपल्या वंशाला दिवा हवा . मला तर काही मूल होत नाही तुम्ही दुसरं लग्न करावं माझी काहीच हरकत नाही." तेंव्हा ज्योतिबा ताडकन उद्गारले, " वा रे वा लय शहाणी लागून गेल्यासारखं बोलत आहेस. जर मूलबाळ होत नाही म्हणून स्त्रीला दुसरं लग्न करण्याचा अधिकार नाही तर पुरुषाला तो अधिकार कोणी दिला ?" ज्योतीबांचे  हे उत्तर आजही बायकोला सोडून देणाऱ्या लोकांच्या डोळ्यात अंजन घालणारे आहे.

                                    ३) भीमराव आणि रमा
   भीमराव आणि रमा  ही जोडी एकमेकांसाठी जीव की प्राण. त्याच प्रमाणे ही जोडी या भारत देशातील तमाम दीन दलितांसाठीही जीव कि प्राणच होय. भीमराव आणि रमा या जोडीने असे प्रेम केले ,असा संसार केला की आज ही जोडी कोट्यवधी लोकांसाठी आई -बाप म्हणून आदर्श आहे. प्रेम, त्याग, विरह याचे मूर्तिमंत उदाहरण म्हणजे भीमराव आणि रमा यांचे प्रेम.  भाजी मंडई मध्ये रात्रीच्या वेळी यांचे लग्न झाले पण पुढे यांच्यामुळे कोट्यवधी लोकांच्या आयुष्यात सूर्य उगवला. एसी हॉल मध्ये, मोठ्या थाटात, वाजत गाजत  आज आमच्या बांधवांची लग्न होऊ लागली. आपल्या जोडीदाराला कस घडवायचं हे आम्हाला रमाई कडून शिकल पाहिजे. भीमरावांना 'साहेब' बनवण्यासाठी रमाईने खस्ता खाल्या. बाबासाहेब शिक्षणासाठी परदेशात होते, त्यानंतर समाजासाठी ते घराबाहेर होते. त्यामुळे रमाईसाठी  त्यांना वेळ देता येत नव्हता .   रमाईने आयुष्यात पतीचा विरहच सहन केला पण त्या बाबतीत कोणतीच तक्रार केली नाही. परदेशातून बाबासाहेब भारतात परतले तेंव्हा त्यांना भेटायला जाण्यासाठी रमाईकडे नवीन साडी नव्हती अंगावर फाटकी ,ठिगळं लावलेली साडी होती. पतीला तर भेटायचं होत. अश्या वेळेस शाहू महाराजांनी बाबासाहेबांना दिलेला फेटा साडी म्हणून नेसून रमाई बाबासाहेबांच्या स्वागताला गेली. इतरांच्या हे लक्षात  आले नाही पण बाबासाहेबांच्या मात्र लगेच हे लक्षात आले, याला म्हणतात खरं प्रेम. दोघांची नजरा नजर झाली आणि त्याचं नजरेने एकमेकांची खुशाली जाणून घेतली. शब्दांच्या पलीकडची ही प्रेमाची भाषा.
  आजकाल प्रेम करणाऱ्या जोडप्यांना ,नवरा बायकोला लांब रहायचं, विरह सहन करायचं जमत नाही. त्यांच्यासाठी भीमराव आणि रमा  यांचे उदाहरण देता येईल. रमाईला लिहलेल्या पत्रात बाबासाहेब म्हणतात ," बोट सुरु होताना तुझ्या डोळयातील आसवं पाहिली, मलाही थोडं गलबलून आलं. पण रमा हे विरह आणि दुःखच आपल्याला मोठं करणार आहेत. ती दुःखच माणसाला प्रकाशात नेतात, त्याचे आभार मानायचे असतात. रमा अश्या दुःखांनी दुःखी  व्हायचं नसतं."  बाबासाहेबांचंही  रमाईवर  खूप प्रेम. त्याचमुळे तर त्यांनी आपला "थॉट्स ऑन पाकिस्तान" हा ग्रंथ आपल्या प्रिय रामूस (बाबासाहेब रमाईस प्रेमाने 'रामू' हाक मारायचे)  अर्पण केला. भीमराव आणि रमा  यांच्या प्रेमाला सलाम !  
    एकमेकांना साथ कशी द्याची, प्रेम कसं करायचं , आयुष्य कसं घडवायचं, स्वतःच्या प्रेमातून समाज कसा घडवायचा हे आम्हाला या प्रेम करणाऱ्या या तीन महान जोड्यांकडून शिकता येईल. म्हणून म्हणतोय प्रेम करावं तर यांच्यासारख..... 

बुद्धजय भालशंकर
अभियंता , सोलापूर
मो. ९९६०३७२७३६

आधी लग्न नंतर प्रेम



बारावी शास्त्र शाखेत दोन वाऱ्या केल्यानंतरही उत्तीर्ण होण्याचाविचार दिसत नाही म्हटल्यावर लातूरला आयटीआयकेलंआर्थिक परिस्थिती गरिबीची असल्याने नोकरीशिवाय पर्यायनव्हतापाहुणे मंडळींनी नोकरीची हमी दिल्याने लग्न करण्याचाबेत पक्का झालावधू संशोधनाचा मुहूर्त पक्का झाला.  आमचीस्वारी वडीलचुलते,यांच्यासह सासुरवाडीत (होणाऱ्या ) हजरझालीवडील  चुलते पाहुण्यांसह इकडच्या तिकडच्या गप्पामारत होतेमी मात्र माझी होणारी ती कुठे आहेकशी असेल ? तीमला पसंद करील किंवा नाही याचा शोध घेत होतोअन  झालं,पाहुण्यांनी माझ्या होणाऱ्या तिला चहा आणायला सांगितलंचहाघेऊन येताना माझी 'तीजेवढी गोंधळी नव्हती तेवढा तिच्यापेक्षाजास्त मीच गोंधळलो होतोवधू संशोधन झालंतिनं मला ,मीतिला पसंद केलंआणि तिचा जीव भांड्यात पडलात्यानंतरलग्नापूर्वी होणाऱ्या सासुरवाडीला मित्राच्या लग्नानिमित्त गेलोअक्षता पडल्याजेवणं झाली पण माझं लक्ष मात्र ठिकाणावरनव्हतंती कुठे दिसतेय का?, मला बघतेय काअसं सारखं वाटतहोतपण तसं काही घडत नव्हतंशेवटी सासऱ्याच्या बोळातूनजाण्याच्या  विचार केलाबोळ अरुंदघर जवळ आलं तरी काही फायदा नाहीघर ओलांडून पुढे गेलो अनसमोरून  साक्षात "तीयेत होती.  समोरासमोर येईपर्यंत तिला काहीच कळलं नाहीएकमेकांना धडकणारतेवढ्यात ती थांबलीकाळजाचे ठोके वाढलेघामाने दरदरून गेलीतिला वाट करून देऊन पुढे निघूनगेलो.

     
   हुंडामान -सन्मानाचा विचार  करता लग्नतिथी नसताना आषाढ महिन्यात लग्न उरकून घेतलंफारमोठ्या अपेक्षा असताना त्या पूर्ण झाल्या नाहीतलग्नात बूटही मिळाला नाहीसाधी प्लास्टिक चप्पलघेतली होतीमी तीही  घातली नाहीपण पुढे माझ्या सौभाग्यवतीने कशाचीच उणीव भासू दिलीनाही.तिच्या प्रेमापुढे काहीच कमी पडलं नाही.इतर लोक आधी प्रेम नंतर लग्न करतात परंतु आम्ही आधीलग्न नंतर प्रेम केलंत्यामुळे सर्वकाही व्यवस्थित चालू आहेऑगस्ट १९८५ मध्ये लग्न झालंमुलंझालीवेल मांडवाला गेला.
             
         - अण्णासाहेब भालशंकर 
                     सोलापूर


(१९९८ मध्ये दै.  संचार मध्ये 'भेट तुझी माझी स्मरतेया सदर मध्ये प्रकाशित )